آنفلوانزای پرندگان – علل، علائم و عوامل خطر

آنفلوانزای پرندگان یک عفونت ویروسی است که نه تنها پرندگان را هدف قرار می‌دهد، بلکه انسان‌ها و سایر حیوانات نیز به آن مبتلا می‌شوند. البته اغلب شکل‌های این ویروس به پرندگان محدود هستند.

H5N1 رایج‌ترین شکل آنفلوانزای پرندگان است. این ویروس برای پرندگان مرگبار است و می‌تواند به راحتی انسان‌ها و حیواناتی که با ناقل ویروس در تماس هستند را تحت تاثیر قرار دهد. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، H5N1 برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۷ در انسان‌ها کشف شد و نزدیک به ۶۰ درصد از کسانی که به آن مبتلا بودند را به کام مرگ کشاند.

در حال حاضر، گفته می‌شود که این ویروس از طریق تماس انسان به انسان قابل انتقال نیست. با این حال، برخی از متخصصین نگران این هستند که H5N1 ممکن است در حال تبدیل شدن به یک تهدید جانگیر برای انسان‌ها باشد.

علائم آنفلوانزای پرندگان

اگر علائم زیر را تجربه می‌کنید، ممکن است به عفونت H5N1 مبتلا باشید:

• سرفه
• اسهال
• مشکلات تنفسی
• تب (بیش از ۱۰۰٫۴ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتی‌گراد)
• سردرد
• درد عضلانی
• احساس ضعف
• آبریزش بینی
• گلو درد

اگر به آنفلوانزای پرندگان مبتلا هستید، باید قبل از رفتن به مطب پزشک یا بیمارستان، این موضوع را به کارکنان آن محل اطلاع دهید. اینکار باعث می‌شود تا کارکنان اقدامات احتیاطی را برای پیشگیری از پخش شدن آنفلوانزای پرندگان انجام دهند.

علت آنفلوانزای پرندگان چیست؟

اگرچه آنفلوانزای پرندگان چندین نوع مختلف دارد، اما H5N1 اولین ویروس آنفلوانزای پرندگان بود که انسان‌ها به آن مبتلا شدند. اولین عفونت در سال ۱۹۹۷ در هنگ کنگ اتفاق افتاد. شیوع این بیماری در آن زمان با استفاده از ماکیانِ عفونی شده در ارتباط بود.

H5N1 به طور طبیعی در غازسانان وحشی بروز می‌کند، اما می‌تواند به راحتی در ماکیانِ محلی نیز پخش شود. این بیماری از طریق تماس با مدفوع پرندگان عفونی شده، ترشحات بینی یا ترشحات دهان و چشم به انسان منتقل می‌گردد.

مصرف گوشت پرندگان یا تخم‌مرغی که به خوبی پخته شده، باعث انتقال بیماری نمی‌شود. هرگز تخم‌مرغ را به صورت نیم‌پز و عسلی میل نکنید. گوشتی که در دمای داخلی ۷۳٫۹ درجه سانتی‌گراد پخته شده باشد نیز بی‌خطر است.

عوامل خطر آنفلوانزای پرندگان

ویروس H5N1 این توانایی را دارد تا برای مدت‌های طولانی زنده بماند. پرندگان مبتلا به این ویروس ممکن است تا ۱۰ روز به آزاد کردن H5N1 از طریق مدفوع و بزاق ادامه دهند. تماس داشتن با این ترشحات می‌تواند باعث گسترش عفونت شود.

اگر ویژگی‌های زیر را دارید، احتمال ابتلا به آنفلوانزای پرندگان در شما بیشتر است:

• در مرغ‌داری کار می‌کنید
• سفر به نواحی دارای عفونت
• قرار گرفتن در معرض پرندگان عفونی شده
• مصرف گوشت یا تخم‌مرغی که به خوبی نپخته باشد
• کار کردن در مراکزی که بیماران عفونی شده در آنجا هستند
• حضور داشتن در خانۀ فردی که به عفونت مبتلا است

تشخیص آنفلوانزای پرندگان

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری در آمریکا (CDC) یک آزمایش را برای تشخیص آنفـلوانزای پرندگان تایید کرده است. این آزمایش influenza A/H5 (Asian lineage) virus real-time RT-PCR primer and probe set نام دارد. می‌توان از طریق این آزمایش در عرض تنها چهار ساعت نتایج اولیه را بررسی کرد. با این حال، دسترسی به این آزمایش گسترده نیست.

ممکن است پزشک شما برای تشخیص ویروس از این آزمایش‌ها استفاده کند:

• شنود (بررسی صداهای غیرعادی تنفس)
• دیفرانسیل گلبول سفید خون
• nasopharyngeal culture
• پرتو ایکس

آزمایش‌های دیگری نیز ممکن است انجام شود تا عملکرد قلب، کلیه‌ها و کبد بررسی گردند.

آنفلوانزای پرندگان چگونه درمان می‌شود؟

انواع مختلف آنفلوانزای پرندگان می‌توانند علائم مختلفی داشته باشند. در نتیجه، روش‌های درمانی این بیماری متنوع هستند.

در اغلب موارد، درمان با داروهای ضدویروسی نظیر اوسلتامیویر یا زانامیویر انجام می‌شود که به کاهش شدت بیماری کمک می‌کنند. با این حال، دارو باید تا حداکثر ۴۸ ساعت بعد از بروز علائم اولیه، مصرف شود.

ویروسی که باعث بروز آنفلوانزای پرندگان در انسان می‌شود، می‌تواند به دو نوع از رایج‌ترین داروهای ضدویروسی، آمانتادین و ریمانتادین، مقاوم شود. نباید از این داروها برای درمان آنفلوانزای پرندگان استفاده کرد.

خانواده و افرادی که تماس نزدیک با شما دارند نیز ممکن است برای پیشگیری از بیماری، به مصرف داروهای ضدویروسی نیاز داشته باشند. فرد مبتلا به آنفلوانزا در وضعیت انزوا یا ایزوله قرار می‌گیرد تا از پخش بیماری جلوگیری شود.

اگر عفونت شدید باشد، ممکن است پزشک داروهای تنفسی را تجویز کند.

عواقب عفونت آنفلوانزای پرندگان

عواقب این بیماری به شدت عفونت و نوع ویروس آنفلوانزا بستگی دارد. H5N1 نرخِ مرگ‌ومیر بالایی دارد، در حالی که سایر ویروس‌های آنفلوانزا اینگونه نیستند.

برخی از مشکلاتی که ممکن است در اثر آنفلوانزای پرندگان به وجود آیند:

• سپتیسمی (یک واکنش التهابی به باکتری‌ها و سایر جرم‌ها که می‌تواند کشنده باشد)
• سینه‌پهلو یا ذات‌الریه
• نارسایی اندام‌ها
• ناراحتی تنفسی شدید

پیشگیری

ممکن است پزشک دریافت واکسن آنفلوانزا را توصیه کند تا به آنفلوانزای انسانی مبتلا نشوید. اگر به طور همزمان به آنفلـوانزای پرندگان و همچنین آنفلوانزای انسانی دچار شده‌اید، این می‌تواند باعث تشکیل یک آنفلوانزای جدی و حتی مرگبار در بدن شود.

اگر به مناطقی سفر می‌کنید که آنفلوانزای پرندگان در آنجا شایع است، از این موارد دوری کنید:

• بازارهایی با هوای آزاد
• تماس با پرندگان
• خوردن گوشت ماکیان که به خوبی نپخته است

همچنین بهداشت شخصی مطلوب را رعایت کرده و دستان‌تان را به طور منظم بشویید.

FDA استفاده از یک واکسن طراحی شده برای محافظت در برابر آنفلوانزای پرندگان را تایید کرده است، اما این واکسن در حال حاضر در دسترس عموم قرار ندارد. متخصصین توصیه می‌کنند که اگر H5N1 در میان مردم شیوع پیدا کرد، باید از این واکسن استفاده شود.